Μετέωρα - Στα μονοπάτια των κτηνοτρόφων και των μοναχών

Εκτύπωση

Tracks & More - Διαδρομές

meteora 01Εκεί που σήμερα βρίσκονται οι εκβολές το Πηνειού ποταμού χιλιάδες χρόνια πριν υπήρχε ένας γιγάντιος βράχος που έκλεινε την έξοδο προς τη θάλασσα. Όλος ο Θεσσαλικός κάμπος ήταν μια μεγάλη λίμνη. Η γη αλλάζει όπως και όλα πάνω της έτσι αυτός ο μεγάλος βράχος μετακινήθηκε και τα νερά χύθηκαν στο Αιγαίο. Τότε οι άνθρωποι από τα βουνά κατέβηκαν στο νέο τους τόπο.

Για τα Μετέωρα δεν υπάρχουν καταγραφές από την αρχαιότητα, πράγμα που μαρτυράει ότι πιθανότατα οι αρχαίοι κάτοικοι το μόνο που έκαναν στην περιοχή ήταν να ψαρεύουν εκεί χωρίς να έχουν ιδέα ότι από κάτω τους βρίσκονται αυτοί οι σκουρόχρωμοι ογκόλιθοι από ψαμίτη που τον 11ο αιώνα μετατράπηκαν σε μεγάλη μοναστική κοινότητα και σήμερα είναι η 2η μεγαλύτερη στην Ελλάδα μετά το Άγιο Όρος. Επίσης σίγουρα οι αρχαίοι δε γνώριζαν ότι το 1989 το σημείο που ψάρευαν θα κατατασσόταν ανάμεσα στα σημαντικά μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO ... αλλά τίποτα δεν ήξεραν οι αρχαίοι, ούτε καν το ποδήλατο!


Μετά τα Τρίκαλα είχαμε μια μεγάλη ευθεία 20 χιλιομέτρων μέχρι την Καλαμπάκα. Όσο πλησιάζαμε οι βράχοι έπαιρναν όλο και πιο σαφές σχήμα. Για 'μενα δεν ήταν τόσο εντυπωσιακό γιατί περνάω συχνά από εκεί και πάντα τραβάει το βλέμμα μου άναρχη και χωρίς αισθητική δόμηση της πόλης. Αλλά πήρα κάτι από τον ενθουσιασμό και την έκπληξη του Γιώργου και της Jen. Αυτό μου αρέσει όταν ταξιδεύω με φίλους: όταν μοιραζόμαστε μια περιπέτεια "δανειζόμαστε" ο ένας του άλλου άλλοτε τα μάτια για να δούμε ένα τοπίο έτσι όπως δεν το έχουμε ξαναδεί, άλλοτε τα πόδια, όταν η κούραση μας έχει καταβάλει ή την ενέργεια κι ένα γέλιο.


meteora 02

meteora 03

meteora 04


Ήμασταν βιαστικοί για να προλάβουμε το φως. Στα τέλη του Οκτώβρη νυχτώνει νωρίς. Βγήκαμε από το αυτοκίνητο, ξεφορτώσαμε τα ποδήλατα και ήμασταν έτοιμοι να πάρουμε τον ανήφορο προς το Καστράκι. Στην Καλαμπάκα παρά το ότι στέκουν ακριβώς από πάνω τα βράχια, χάνεις την αίσθηση τους. Στο Καστράκι βρίσκεσαι ανάμεσα τους. Τα σπίτια είναι πιο χαμηλά, τα περισσότερα από πέτρα, χώμα και ξύλο, πιο ταπεινά, σχεδόν με θρησκευτική ευλάβεια κάτω από τους ογκόλιθους και τα μοναστήρια. Είχαμε πιάσει ρυθμό κι όλο ανεβαίναμε. Το βλέμμα μου τράβηξαν κάτι μαντίλια που κρέμονταν στην είσοδο μιας σπηλιάς χωρίς εμφανή πρόσβαση. Ήταν το σπήλαιο του άη Γιώργη του Μαντηλά. Ο θρύλος λέει ότι ένας Τούρκος δε σεβάστηκε το καθεστώς προνομίων που είχαν τα μοναστήρια (βακούφια) κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας και πήγε να κόψει ξύλα από το δασύλλιο του μοναστηριού. Ο άγιος μπορεί να ήταν άγιος αλλά για τα ξύλα του δε διαπραγματευόταν πολλά έτσι έριξε πάνω του το δέντρο που έκοβε και τον άφησε παράλυτο. Η μάνα του Τούρκου τότε πήγε στον άγιο και τον παρακάλεσε να κάνει το γιό της καλά, «άγιε, δε σου κοστίζει τίποτα να ξαναπερπατήσει ο γιός μου, άγιος είσαι και φιλεύσπλαχνος, άλλο άμα τον άφησες παράλυτο για 5 κούτσουρα ... και άντε μη λυπηθείς το μπουνταλά μου, λυπήσου εμένα που έχω να μαγειρέψω, να βρω ξύλα, να βοσκίσω τα γελάδια και να τον φροντίσω...» του είπε κι άλλα και τελευταίο χαρτί στη διαπραγμάτευση άφησε το φερετζέ της. Ο άγιος έκανε αμέσως καλά τον Τούρκο και απέκτησε τον πρώτο του φερετζέ! Από τότε κάθε χρόνο στη γιορτή του άη Γιώργη τολμηροί νέοι ανεβαίνουν στο βράχο και αφήνουν τα μαντήλια των εκκλησιαζόμενων μέχρι την επόμενη χρονιά που θα αντικατασταθούν με νέα. Τώρα το ότι εγώ φαντάζομαι τον άγιο να πιάνει ένα – ένα τα μαντήλια σα να περνάει φακέλους και να διεκπεραιώνει θαύματα είναι κάτι που πρέπει να το τσεκάρω και δυστυχώς δεν τα κατάφερα γράφοντας αυτή την παράγραφο...

meteora 05

meteora 06

meteora 07


Απορροφημένος από την παραπάνω σκέψη ούτε που το κατάλαβα πότε μπήκαμε στο δάσος με τις βελανιδιές. Στα Μετέωρα συναντάμε κάτι εντυπωσιακό. Τα μονοπάτια δεν κατεβαίνουν μόνο, πολλά ανεβαίνουν κιόλας! Βρισκόμαστε στους πρόποδες της Πίνδου. Η κτηνοτροφία ήταν κάποτε πολύ ανεπτυγμένη στην περιοχή. Εδώ ξεχειμώνιαζαν πολλά κοπάδια και άφησαν το αποτύπωμα τους μαζί με αυτό των μοναχών και των μεγάλων καραβανιών που ερχόταν από την ανατολή. Η νομαδική ζωή και η αναζήτηση βοσκοτόπων άφησαν πίσω τους ως μαρτυρία της ύπαρξης τους μονοπάτια και διαδρομές του εξυπηρετούσαν τοπικές ανάγκες και άλλα που μπορούσες να συναντήσεις αν ήσουνα διαβάτης ταξιδιώτες απ' τα πέρατα του κόσμου. Φανταστείτε ότι αυτό που σήμερα είναι η Εγνατία οδός κάποτε ήταν μονοπάτι και ήθελε μέρες για να το διασχίσεις. Οι αγελάδες για τις μετακινήσεις τους χρησιμοποιούν πάντα το ίδιο μονοπάτι και το επιλέγουν με μελέτη και φροντίδα μηχανικού σχεδόν. Είναι μεγάλα ζώα και κινούνται στις ισοϋψείς χαράζοντας τις διαδρομές τους με ήπια κλίση. Έτσι δημιουργήθηκαν κυρίως τα μονοπάτια που είδαμε ανάμεσα στους μεγάλους βράχους των Μετεώρων και στις πλαγιές των γύρω λόφων την 1η μέρα.

Βγήκαμε σε ένα μεγάλο πλάτωμα με ένα σταυρό στην άκρη απέναντι από τη μονή Υπαπαντής. Σταθήκαμε ακριβώς δίπλα, στην άκρη. Κάτω, χαμηλά τρέχει το ποτάμι, ο Πηνειός. Το βουνό, ο Κόζιακας θέτει το όριο της κοιλάδας. Ο ήλιος δεν είχε ακόμα πολύ ώρα στον ουρανό και αποχαιρετώντας έκανε τα ξερά φύλλα του φθινοπώρου χρυσά. Σε αυτό το τοπίο κατηφορίζαμε κυνηγημένοι από τη σκιά που απλωνόταν. Χωρίς να κοιτάζουμε τριγύρω. Μόνο μπροστά και κάτω, γρήγορα, χωρίς να μιλάμε, μόνο ο ήχος από τα λάστιχα να αναστατώνουν παροδικά τα φύλλα και μικρά επιφωνήματα ακουγόταν. Αυτή είναι η μόνη μου ανάμνηση και η επόμενη είναι στην κορφή ενός πελώριου βράχου στα όρια του χωριού, λίγο πριν αρχίσω να το κατεβαίνω την πλαγιά του βάζοντας ένα ν (τικ) δίπλα στο αριθμό 112 της λίστας με τα πράγματα που πρέπει να κάνω στη ζωή μου.


meteora 08

meteora 09

meteora 10

meteora 11

Ταξιδεύοντας έχω μάθει πολλά πράγματα. Ένα από αυτά είναι η οργάνωση. Η τακτοποίηση, να μην αφήνω τα άπλυτα της μίας μέρας για την επόμενη. Έτσι πριν φορέσουμε τα καλά μας και βρεθούμε γύρω από το τραπέζι φροντίσαμε εξοπλισμό και ρούχα. Αργότερα, ανοίγοντας το 3ο μπουκάλι κρασί ξέραμε ότι θα γυρίσουμε με τα πόδια στον ξενώνα και ότι το πρωί όλα θα είναι έτοιμα για να δούμε ακόμα περισσότερα από τα Μετέωρα. Θα συνεχίσω να ταξιδεύω γιατί έχω πολλά ακόμα να μάθω ωστόσο ακόμα να εμπεδώσω το ότι δεν βοηθάει το να πίνω όταν την επόμενη έχω να καλύψω 28 χλμ. Με 1000 υψομετρικά.

meteora 12

Το επόμενο πρωί ξυπνήσαμε ανέλπιστα καλά. Το μάτι " γαρίδα" από τις 7:30. Δεν είμαι σίγουρος αν το σώμα υπερνίκησε το αλκοόλ ή η ποιότητα του κρασιού ήταν τόσο καλή. Μάλλον το 2ο αφού στην περιοχή λειτουργούν 6 οινοποιεία και η γη δίνει τα καλύτερα συστατικά της στους αμπελώνες που απλώνονται μέχρι τη Δεσκάτη. Το κρασί είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη μοναστική ζωή και η οινοποιεία στα Μετέωρα αποτελεί παράδοση. Σίγουρα η ανηφόρα ήταν πιο βαριά αλλά ήμασταν όλοι συνένοχοι.

meteora 13

meteora 14


Ξεκινήσαμε ακολουθώντας τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο που κυκλώνει τους βράχους. Το τοπίο είναι βγαλμένο από το Game of Thrones, μάλλον όχι, πλάνα από τα Μετέωρα έχουν χρησιμοποιηθεί από το Game of Thrones τοποθετώντας εκεί το παλάτι Skycell που βρίσκεται φυλακισμένος ο Tyrion Lannister. Σταματήσαμε στη Γαμόπετρα. Ευρέως γνωστή ως Αμμόπετρα επειδή ο βράχος είναι πιο λείος και αμμώδεις σε σχέση με τους άλλους. Γαμόπετρα γιατί έχει πολύ ωραία θέα το βράδυ από εκεί και αποτελεί ρομαντικό προορισμό. Εκείνη τη μέρα πήρε ένα νέο όνομα από το Σιλβέστρο, το γάτο που αράζει εκεί και χαζεύει κινέζους τουρίστες και θολωμένα τζάμια αυτοκινήτων. Στο μυαλό μου ονομάστηκε Γατόπετρα!

meteora 15

meteora 16

meteora 17

meteora 18


Κάποια από τα ανηφορικά μονοπάτια που ακολουθήσαμε ήταν φρέσκα στη μνήμη μας από την προηγούμενη μέρα αλλά καθόλου δε μας χάλασε. Αντίθετα κάναμε καλύτερη κατανομή δυνάμεων και περνούσαμε πιο εύκολα εμπόδια που μας είχαν σταματήσει χθες. Ανεβήκαμε πιο ψηλά. Σε αυτή τη διαδρομή συχνά βγαίνοντας από τα μονοπάτια βρισκόμασταν σε βράχους με θέα τα μοναστήρια. Η μονή Βαρλαάμ, το Μεγάλο Μετέωρο, μονή Ρουσανού, Ο άγιος Νικόλαος και το κρυμμένο μοναστήρι της Υπαπαντής. Παρότι μοιάζει δύσκολο να χτιστούν πάνω στο βράχο, πήρε ελάχιστο χρόνο. Ενδεικτικά η μονή Βαρλαάμ που χτίστηκε από τους αδελφούς ιερομόναχους Θεοφάνη και Νεκτάριο το 1587 χρειάστηκε 20 μέρες αλλά η μεταφορά των υλικών από τη βάση του βράχου ως πάνω πήρε 22 χρόνια! Είπαμε, η μοναστική ζωή διδάσκει υπομονή. Αυτή η υπομονή μαζί με την εναρμόνιση κτίσματος και βράχου είναι τα διδάγματα που ακόμα κι αν λείπει το θρησκευτικό υπόβαθρο ο επισκέπτης αντιλαμβάνεται το θεϊκό.

meteora 24

meteora 19

Φύγαμε ανατολικά των βράχων με σκοπό να πιάσουμε ένα νέο μονοπάτι που κατασκευάζει στην περιοχή ο Βασίλης Τσαντίκος. O Βασίλης, οι διοργανωτές του Meteora MTB Race, ντόπιοι αναβάτες, περιπατητές και trail runners συνεχίζουν να συντηρούν τα μονοπάτια των μοναχών και των κτηνοτρόφων. Μπορεί η χρηστικότητα τους να άλλαξε και τα κοπάδια να μετακινούνται προς και από τα βοσκοτόπια με φορτηγά. Μπορεί να μη συναντάμε πλέον μοναχούς να γυρίζουν απ' τα χωράφια την ώρα που χτυπάει το σήμαντρο και σίγουρα δεν κινδυνεύουμε από τους ληστές που περίμεναν τα πλούσια καραβάνια. Ο κόσμος όταν φτιάχτηκαν αυτά τα μονοπάτια ήταν διαφορετικός. Πριν φτιαχτούν εδώ ήτανε λίμνη. Το ότι ήταν λίμνη το μαρτυράνε τα σημάδια που άφησε στους βράχους το νερό, κοχύλια και απολιθώματα που βρίσκονται διάσπαρτα εκεί που δεν το περιμένεις. Κάθε εποχή αφήνει το σημάδι της και κάποιοι άνθρωποι φροντίζουν να μη χαθεί αυτό το σημάδι. Όχι μόνο για τις στιγμές που μας προσφέρει πάνω σε 2 ρόδες αλλά και γιατί μας θυμίζει από πού προερχόμαστε.

meteora 20


Στο "Pink Trail" μείναμε κοντά ακολουθώντας ο καθένας τη γραμμή του μπροστινού μας. Δεν είχε σημασία ποιος είναι πιο αργός ή γρήγορος είχαμε σχηματίσει αυτό που λέμε "τραινάκι" και κατεβαίναμε γρήγορα και σταθερά σαν πάνω σε ράγες. Το μονοπάτι τελείωσε στην Καλαμπάκα και ήταν νωρίς ακόμα. Ολοκληρώσαμε τη διαδρομή πολύ πιο γρήγορα απ' ότι υπολογίζαμε και είχαμε την υπόλοιπη μέρα στη διάθεση μας για να καθαρίσουμε και να τακτοποιήσουμε εξοπλισμό και πράγματα, να επισκεφτούμε τη μονή Μεγάλου Μετεώρου και το μουσείο μανιταριών. Μέχρι στιγμής είχαν πάει όλα σύμφωνα με το πρόγραμμα που αν και δεν το είχαμε συμφωνήσει δούλευε τέλεια. Η ανατροπή του έγινε όταν άνοιξε ένα ακόμα μπουκάλι κρασί. Πριν απ' αυτό είχαμε ετοιμάσει τα πάντα για το ταξίδι της επιστροφής. Αφήσαμε την επίσκεψη σε μοναστήρι και το μουσείο μανιταριών για επόμενη φορά χωρίς να μας λείπουν λόγοι να ξανάρθουμε. Την επόμενη το πρωί θα φεύγαμε για τρείς διαφορετικούς προορισμούς: Πήλιο, Κως και Καναδάς χωρίς να ξέρουμε το πότε θα ξαναταξιδέψουμε μαζί όντας όμως σίγουροι ότι θα ξαναγίνει.

meteora 21

meteora 22

meteora 23


meteora 25

meteora 26

meteora 27


Κείμενο - Φωτογραφίες του Αλέξανδρου Πετρούτσου